2. Okno Główne Programu

Po zakończeniu procedury uruchamiania na ekranie zostaje wyświetlone okno główne programu OeS 6 (Rys. 2.1). Zmian rozmiaru i położenia okna można dokonywać za pomocą standardowych funkcji systemowych (przyciski umieszczone w prawym górnym rogu okna oraz menu wywoływane kombinacją klawiszy [Alt]+[Spacja]).

Rys. 2.1 Okno główne programu OeS 6 w trybie domyślnym

W oknie głównym aplikacji można wyróżnić następujące obszary funkcjonalne, z których część ma postać dokowanych paneli i może być przez Użytkownika dowolnie przemieszczana wewnątrz okna (Rys. 2.1):

Domyślny układ Okna głównego (Rys. 2.1) nawiązuje do poprzednich generacji programu OeS i dotychczasowych przyzwyczajeń Użytkowników.

Tytuł okna zawiera informację o pełnej ścieżce aktualnie wyświetlanego schematu. Nazwy otwartych schematów wyświetlane są w górnej zakładce obszaru roboczego. Aktywny schemat oznaczony jest czarną kropką, a symbol gwiazdki po nazwie [*] sygnalizuje zmiany w schemacie w stosunku do jego zapisanej ostatnio wersji.

2.1. Menu główne

Menu główne pozwala na dostęp do wszystkich funkcjonalności programu. Znajduje się zawsze w górnej części okna głównego, nad obszarem roboczym.

Zawartość Menu głównego zależy od wariantu programu. Ponadto menu zmienia się dynamicznie w zależności od aktualnego stanu aplikacji, a część pozycji staje się dostępna dopiero po wykonaniu obliczeń.

2.1.1. Menu Plik

Menu Plik służy do odczytu, zapisu i eksportu lub do tworzenia nowego modelu sieci. Przykładowy widok tego menu przedstawiono na Rys. 2.1.1.1, a opisy poszczególnych opcji zestawiono w „Funkcje menu – Plik”.

Menu Plik dostępne jest po kliknięciu przycisku oznaczonego strzałką w dół, znajdującego się w lewym górnym rogu Okna głównego.

Rys. 2.1.1.1 Menu Plik

Funkcje menu – Plik

Ikona Pozycja Realizowana funkcja
Nowy Tworzy nowy, pusty schemat (model sieci elektroenergetycznej).
Otwórz… Otwiera plik schematu (modelu sieci) w formacie *.os4, *.os5 lub *.os6, ze wskazanej przez Użytkownika lokalizacji.
Zapisz Zapisuje zmiany w aktualnie otwartym (aktywnym) pliku schematu. Jeżeli plik nie był wcześniej zapisywany, wywołuje procedurę Zapisz jako… .
Zapisz jako… Zapisuje aktualny schemat do pliku o wskazanej przez Użytkownika nazwie i lokalizacji.
Drukuj Wywołuje okno drukowania. W zależności od wybranej pozycji drukowany jest widoczny obszar lub cały schemat. Patrz rozdział „Wydruk schematu”.
Eksportuj do Wywołuje eksport schematu do:

Zamknij OeS Kończy działanie aplikacji i zwalnia przydzielone jej zasoby systemowe.
=== Ostatnie projekty Ułatwia dostęp do ostatnio otwartych schematów.

2.1.2. Menu Schemat

Menu Schemat służy do nawigacji po schemacie, zmiany jego konfiguracji i szczegółowych parametrów. Przykładowy widok tego menu przedstawiono na Rys. 2.1.2.1, a opisy poszczególnych opcji zestawiono w tabeli „Funkcje menu – Schemat”.

Rys. 2.1.2.1 Menu Schemat

Funkcje menu – Schemat

Ikona Pozycja Realizowana funkcja
Wklej Wkleja elementy ze schowka systemowego na schemat
Wytnij Przenosi zaznaczony element (grupę elementów) ze schematu do schowka systemowego
Kopiuj Kopiuje zaznaczony element (grupę elementów) do schowka systemowego
Usuń Usuwa ze schematu zaznaczony element (grupę elementów).
Zaznacz wszystko Zaznacza wszystkie elementy na schemacie.
Odznacz Odznacza wszystkie zaznaczone elementy na schemacie.
Odwróć zaznaczenie Odwraca zaznaczenie elementów na schemacie.
Zaznacz warstwę Zaznacza wszystkie elementy aktualnie wybranej warstwy.
=== Statystyka Otwiera okno dialogowe z zestawieniem najistotniejszych informacji o sieci, takich jak:

  • całkowita liczba elementów,
  • sumaryczna liczba elementów każdego typu,
  • moce poszczególnych transformatorów oraz sumaryczna moc transformatorów,
  • długości poszczególnych odcinków linii elektroenergetycznych

oraz sumaryczna długość sieci, z podziałem na odpowiednie warstwy graficzne.
Patrz rozdział „Statystyka sieci”.

Tabela elementów Otwiera okno z tabelarycznym zestawieniem danych wszystkich elementów.
Przejdź.
Warstwy Otwiera okno dialogowe ustawiania atrybutów warstw graficznych.
Patrz rozdział „Warstwy graficzne”.
Zablokuj/odblokuj schemat Blokuje/odblokowuje możliwość edycji schematu.
Patrz rozdział „Pasek stanu”.
Opis Otwiera okno dialogowe edycji komentarza do aktualnego pliku schematu.
Patrz rozdział „Opis schematu”.
Kolorowanie – warstwy Koloruje elementy elektryczne zgodnie z przyjętymi kolorami ich warstw
Kolorowanie – napięcia nominalne Koloruje elementy elektryczne zgodnie z przyjętymi kolorami napięć nominalnych
Warianty konfiguracji sieci Otwiera okno konfiguracji wariantów pracy łączników.
Patrz rozdział „Konfiguracja stanów łączników”.
Konfiguracja schematu Otwiera okno konfiguracji schematu.
Patrz rozdział „Konfiguracja schematu”.
Konfiguracja poziomów nominalnych napięć Otwiera okno dialogowe z listą wszystkich poziomów nominalnych napięć występujących w modelowanej sieci.
Przejdź .

2.1.3. Menu Obliczenia

Menu Obliczenia służy do wywoływania i konfiguracji funkcji obliczeniowych. Przykładowy widok tego menu przedstawiono na Rys. 2.1.3.1, a opisy poszczególnych opcji zestawiono w tabeli „Funkcje menu – Obliczenia”.

Rys. 2.1.3.1 Menu Obliczenia

Funkcje menu – Obliczenia

Ikona Pozycja Realizowana funkcja
Wyniki obliczeń Wyświetla okno z tabelarycznym zestawieniem wyników obliczeń.
Lokalizacja miejsca zwarcia Wskazuje na schemacie węzeł, dla którego wykonano obliczenia rozpływu prądu zwarciowego.
Obliczenia rozpływowe prądów roboczych Uruchamia obliczenia rozpływu prądów roboczych w aktualnie otwartym schemacie.
Patrz rozdział „Obliczenia rozpływu prądów roboczych”
Obliczenia rozpływowe prądu zwarciowego Uruchamia obliczenia rozpływu prądu przy metalicznym zwarciu trójfazowym we wskazanym przez Użytkownika węźle.
Patrz rozdział „Obliczenia rozpływu prądu zwarciowego symetrycznego”
Obliczenia parametrów prądu zwarciowego Uruchamia obliczenia parametrów maksymalnego prądu zwarciowego symetrycznego w wybranych węzłach sieci.
Patrz rozdział „Obliczenia parametrów prądu zwarciowego symetrycznego”
Obliczenia min. parametrów prądu zwarciowego Uruchamia obliczenia parametrów minimalnego prądu zwarciowego symetrycznego w wybranych węzłach sieci.
Patrz rozdział „Obliczenia minimalnych parametrów prądu zwarciowego symetrycznego”
Obliczenia prądu zwarciowego niesymetrycznego Uruchamia obliczenia parametrów prądu zwarciowego niesymetrycznego w wybranych węzłach sieci
Patrz rozdział „Obliczenia parametrów prądu zwarciowego niesymetrycznego”
Obliczenia rozpływowe prądu zwarciowego niesymetrycznego Uruchamia obliczenia rozpływu prądu zwarciowego niesymetrycznego we wskazanym przez Użytkownika węźle.
Patrz rozdział „Obliczenia rozpływu prądu zwarciowego niesymetrycznego”
Obliczenia rozruchów silników Uruchamia obliczenia rozpływu prądu dla rozruchu silników.
Patrz rozdział „Obliczenia rozruchu silników”.
Generacja ekwiwalentów Uruchamia procedurę generacji parametrów ekwiwalentów w sieci rozproszonej na wiele schematów.
Patrz rozdział „Generacja i aktualizacja parametrów ekwiwalentu”
Aktualizacja ekwiwalentów Uruchamia procedurę aktualizacji parametrów w ekwiwalentach sieci rozproszonej (zdekomponowanej na wiele schematów-podsieci).
Weryfikacja danych ekwiwalentów Uruchamia procedurę weryfikacji poprawności parametrów ekwiwalentów sieci rozproszonej na wiele schematów (podsieci).
Analiza przekroczeń Uruchamia analizę przekroczeń w aktualnie otwartym schemacie.
Patrz rozdział „Analiza przekroczeń”

2.1.4. Menu Widok

Menu Widok służy do konfiguracji wyglądu okien oraz widoczności poszczególnych elementów schematu. Przykładowy widok tego menu przedstawiono na Rys. 2.1.4.1, a opisy poszczególnych opcji zestawiono w tabeli „Funkcje menu – Widok”.

Rys. 2.1.4.1 Menu Widok

Funkcje menu – Widok

Ikona Pozycja Realizowana funkcja
Przybliż Powiększa o jeden stopień aktualny fragment schematu, zmniejszając jednocześnie liczbę
elementów wyświetlanych na obszarze roboczym.
Oddal Pomniejsza o jeden stopień aktualny fragment schematu, zwiększając jednocześnie liczbę
elementów wyświetlanych na obszarze roboczym.
Przybliż do schematu Zmienia aktualny widok obszaru roboczego w taki sposób, aby wyświetlić wszystkie elementy,
wyśrodkowując jednocześnie schemat.
Numerowanie węzłów Włącza i wyłącza wyświetlanie numeracji węzłów na schemacie.
Etykieta dynamiczna Włącza i wyłącza wyświetlanie etykiet dynamicznych na schemacie.
Etykieta statyczna Włącza i wyłącza wyświetlanie etykiet statycznych na schemacie.
Flaga Włącza i wyłącza wyświetlanie flag na schemacie
Pokaż/ukryj Pasek narzędziowy z elementami Włącza i wyłącza wyświetlanie Panelu elementów
Pokaż/ukryj Pasek wyszukiwania Włącza i wyłącza wyświetlanie Panelu nawigatora (wyszukiwarki).
Pokaż/ukryj Menadżer plików Włącza i wyłącza wyświetlanie Panelu menadżera plików
Celownik Włącza i wyłącza wyświetlanie celownika w miejscu kursora
Odwrotny kierunek zoomowania Zmienia kierunek przybliżania/oddalania (zoomowania) schematu poprzez obrót rolki myszy
Ciemny motyw Pozwala na włączenie lub wyłączenie ciemnego motywu programu
Odwróc kolory Funkcja odwracająca kolory elementów na schemacie

2.1.5. Menu Narzędzia

Menu Narzędzia służy do wywoływania funkcji dodatkowych i weryfikujących poprawność sieci. Przykładowy widok tego menu przedstawiono na Rys. 2.1.5.1, a opisy poszczególnych opcji zestawiono w tabeli „Funkcje menu – Narzędzia”.

Rys. 2.1.5.1 Menu Narzędzia

Funkcje menu – Narzędzia

Ikona Pozycja Realizowana funkcja
Globalne rozsyłanie napięcia nominalnego Uruchamia procedurę globalnego rozsyłania napięć nominalnych względem elementu wskazanego przez Użytkownika.
Automatyczna generacja linii Włącza i wyłącza automatyczną generację linii wychodzących z kontenera
Ustawienia globalne Wyświetla okno z ustawieniami globalnymi programu, które umożliwia konfigurację:

  • kopii zapasowej schematu,
  • ścieżki plików baz danych,
  • właściwości wydruku schematu,
  • szczegółowych właściwości widoku, dostępnych również z poziomu zakładki Widok

w Menu głównym programu.

Porównaj schematy Uruchamia procedurę porównywania schematów.
Przywróć ustawienia domyślne Przywraca domyślne ustawienia programu. Do poprawnego zadziałania tej funkcji niezbędne jest ponownie uruchomienie aplikacji OeS 6.
Znajdź niepołączone elementy Uruchamia procedurę wyszukiwania niepołączonych elementów na schemacie.

2.1.6. Menu Okno

Menu Okno służy do wyboru wersji językowej programu oraz do nawigacji pomiędzy otwartymi schematami (modelami sieci elektroenergetycznej). Przykładowy widok tego menu przedstawiono na Rys. 2.1.6.1, a opisy poszczególnych opcji zestawiono w tabeli ” Funkcje menu – Okno”.

Rys. 2.1.6.1 Menu Okno

Funkcje menu – Okno

Ikona Pozycja Realizowana funkcja
Język programu Umożliwia zmianę wersji językowej programu.
Otwarte schematy Wyświetla aktualnie otwarte schematy i umożliwia przełączanie się między nimi,
czyli wybór schematu aktywnego. W przypadku gdy otwarty jest tylko jeden schemat pole te jest niedostępne.

2.1.7. Menu Pomoc

Menu Pomoc udostępnia funkcje pomocnicze i raportowania błędów. Przykładowy widok tego menu w przedstawiono na Rys. 2.1.7.1, a opisy poszczególnych opcji zestawiono w tabeli „Funkcje menu – Pomoc”.

Rys. 2.1.7.1 Menu Pomoc

Funkcje menu – Pomoc

Ikona Pozycja Realizowana funkcja
Instrukcja użytkownika Uruchamia instrukcję użytkownika.
Zakresy parametrów Wyświetla okno z predefiniowanymi zakresami poszczególnych wielkości elementów elektrycznych.
Skróty klawiszowe Wyświetla okno ze skrótami klawiszowymi do szybkiej pracy z programem.
O programie Wyświetla zestaw informacji o:

  • wersji programu
  • kompilacji
  • wewnętrznej nazwie projektu
  • producencie
  • legalnym Użytkowniku
Raportowanie błędów Otwiera okno dialogowe formularza kontaktowego do zgłaszania problemów z aplikacją

Ze względów bezpieczeństwa aplikacji i przetwarzanych przez nią danych, program OeS 6 nie posiada zaimplementowanych żadnych mechanizmów komunikacji za pośrednictwem sieci Internet. Formularz kontaktowy jest przygotowanym linkiem, który w formie jawnego tekstu zawiera adres e-mail odbiorcy, opis wersji programu oraz ewentualne treści wpisane przez Użytkownika w pola formularza. Link ten wywołuje domyślny program pocztowy, a wysłanie raportu wymaga świadomego działania Użytkownika i prawidłowej konfiguracji klienta pocztowego.

2.2. Pasek stanu

Pasek stanu programu OeS 6 wyświetla szczegółowe informacje na temat:

  • współrzędnych aktualnej pozycji kursora na schemacie; gdy kursor opuści obszar roboczy wyświetlana jest ostatnio zapisana wartość.
  • skali – wyższa wartość liczbowa skali informuje o większym przybliżeniu schematu,
  • aktualnie wybranej warstwy; do tej warstwy będą przypisywane nowo wprowadzone elementy,
  • stanu dostępności schematu – zablokowany lub odblokowany do modyfikacji; obszar ten pełni funkcję przycisku Blokady schematu (patrz opis poniżej)
Rys. 2.2.1 Pasek stanu

W prawej części Paska stanu znajduje się przycisk Blokady schematu, pozwalający na zmianę możliwości edycji modelu sieci. W stanie normalnym, umożliwiającym modyfikacje schematu, przycisk oznaczony jest opisem „Odblokowany”. Kliknięcie w przycisk powoduje zablokowanie możliwości edycyjnych schematu oraz zmianę opisu przycisku na „Zablokowany” i oznaczenie go kolorem czerwonym.

Blokada schematu wyłącza możliwość zmiany konfiguracji sieci, edycji elementów znajdujących się na schemacie oraz dodawania na schemat nowych elementów. Blokada schematu włączana jest automatycznie po wykonaniu obliczeń (patrz rozdział „Obliczenia”).

2.3. Panel elementów sieciowych

Panel elementów sieciowych umożliwia wybieranie i rozpoczynanie rysowania nowych elementów na schemacie. Znajdują się na nim zarówno elementy elektryczne, mające bezpośrednie odwzorowanie w modelu cyfrowym (elektrycznym) sieci, jak i elementy wizualne, ułatwiające nawigację po schemacie lub pełniące funkcje informacyjne. Szczegółowe opisy przycisków Panelu elementów sieciowych zestawiono w tabeli „Przyciski Panelu elementów sieciowych”.

Wyświetlanie panelu elementów można włączyć i wyłączyć za pomocą opcji Widok > Pokaż/ukryj pasek narzędziowy z elementami.

Niektóre ikony elementów w Panelu elementów sieciowych posiadają strzałkę w lewym dolnym rogu – oznacza ona grupę zawierającą wiele wariantów danego elementu.

Dostęp do wariantów elementu w grupie odbywa się z menu kontekstowego, wyświetlanego po kliknięciu prawym przyciskiem myszy odpowiedniej ikony.

Przykładowo, kliknięcie prawym przyciskiem myszy na ikonę transformatora rozwija menu z wyborem rodzaju transformatora – dwuuzwojeniowy lub trójuzwojeniowy.

Przyciski Panelu elementów sieciowych

Ikona Typ elementu Realizowana funkcja
Szyna zbiorcza Rysowanie szyny zbiorczej.
Sieć zasilająca Rysowanie sieci zasilającej
Linia elektroenergetyczna Rysowanie linii elektroenergetycznej. Dostępne warianty elementu:

  • kabel,
  • linia napowietrzna,
  • szynoprzewód,
  • linia bezparametrowa
Transformator Rysowanie transformatora. Dostępne warianty elementu:

  • transformator dwuuzwojeniowy,
  • transformator trójuzwojeniowy.
Odbiór Rysowanie odbioru. Dostępne warianty elementu:

  • odbiór statyczny,
  • zgrzewarka
Dławik zwarciowy Rysowanie dławika zwarciowego.
Maszyna Rysowanie maszyny. Dostępne warianty elementu:

  • maszyna asynchroniczna,
  • maszyna synchroniczna.
Bateria kondensatorów Rysowanie baterii kondensatorów
Łącznik Rysowanie łącznika. Dostępne warianty elementu:

  • łącznik,
  • odłącznik,
  • rozłącznik,
  • wyłącznik,
  • bezpiecznik,
  • rozłącznik bezpiecznikowy,
  • uziemnik,
  • mostek,
  • reklozer,
  • samoczynne załączenie rezerwy,
  • łącznik z przekładnikiem prądowym,
  • stycznik.
Ekwiwalent Rysowanie ekwiwalentu obciążenia.
Etykieta statyczna Rysowanie etykiety statycznej.
Kontener Rysowanie kontenera
Flaga Rysowanie flagi.
Prosument Rysowanie źródła prosumenckiego. Dostępne warianty elementu:

  • farma wiatrowa,
  • ogniwo fotowoltaiczne,
  • zasobnik.
Pomiar Rysowanie elementu informującego o pomiarze.
Przekładnik napięciowy Rysowanie przekładnika napięciowego.
Uziemnik Rysowanie uziemnika

2.4. Panel wyszukiwarki

Panel wyszukiwarki (Znajdź) pozwala na przeszukiwanie pól tekstowych poszczególnych rodzajów elementów elektrycznych, wizualnych lub kontenerów w poszukiwaniu słowa kluczowego wpisywanego w górnej części okna (w polu tekstowym przed ikoną lupy – Rys. 2.4.1). Po wykonaniu wyszukiwania dolna tabela wyświetla elementy odpowiadające zdefiniowanym kryteriom.

Rys. 2.4.1 Panel wyszukiwarki

Tabela wyszukiwania, jak wiele innych w programie, pozwala na wyśrodkowanie widoku obszaru roboczego na wybranym (wyszukanym) elemencie. Aby „skoczyć” do wybranego elementu należy zaznaczyć odpowiednią pozycję z tabeli lewym przyciskiem myszy, a następnie kliknąć środkowym przyciskiem myszy lub dwukrotnie prawym przyciskiem myszy.

2.5. Panel Menadżera plików

Menadżer plików pozwala na szybki dostęp do schematów zapisanych w obrębie wspólnego drzewa katalogów. Aby zdefiniować główny folder roboczy (np. systemowy katalog Moje dokumenty, zewnętrzny dysk szyfrowany lub inny udział sieciowy), należy skorzystać z przycisku  [Wybierz folder roboczy], dostępnego w górnej części okna Menadżera plików, a następnie wskazać odpowiednią lokalizację. Pozwala to na wyświetlenie w oknie Menadżera plików wszystkich podkatalogów oraz plików schematów znajdujących się w tej lokalizacji, umożliwia również uruchamianie stąd schematów poprzez dwukrotne kliknięcie lewym przyciskiem myszy na pozycję z plikiem OeS.

Rys. 2.5.1 Panel Menadżera plików

Menadżer plików jest szczególnie przydatny przy pracy nad siecią podzieloną przy użyciu mechanizmu ekwiwalentów sieciowych na wiele schematów (podsieci).